دمشق-سانا
جامع بزرگ اموی در دمشق یکی از شواهد زنده بر بزرگی وعظمت تمدن سوریه وابداع مهندسان وسازندگان وهرمندان آن در دروه های مختلف تاریخی واسلامی به شمار می رود.
وکتابی اصیل در صحفه هایش مراحل بیشرفت معماری وهنر تزیینات در سوریه در طی دوره های ارامی وهلنستی ورمانی واسلامی ثبت شده است. جامع اموی یکی از مهمترین اثار باستانی واکثر آن در جذبه توریست ها محسوب می شود. که در میان شهر قدیمی دمشق قرار دارد.
مسجد اموی دمشق يكى از شاهكارهاى درخشان تمدن و فرهنگ اسلامى است كه نه تنها قدمت و سابقه آن به دوران هزار و چهارصد ساله اسلامى محدود نمىشود بلكه ريشه و بنيانى ديرينه به بلنداى چهار هزار سال در تاريخ بشريت داشته و در حقيقت بيانگر سير و تاريخچه تحول و دگرگونى اديان و مذاهب است.
بر فراز شبستان مسجد، گنبدى به نام «نسر يا عقاب» ساخت و ستون هايى در زير آن قرار داد و آن را با طلا و جواهر و پوشش هاى حرير مزين كرد. محراب مسجد را با جواهر و قنديل هاى طلا و نقره، معرق هاى زيبا و زنجيرهاى طلا آراست.
قبه های مسجد اموی
در صحن سه قبه و گنبد كوچك ساخته شده است:
قبة المال
اين قبه در سال 172 هجرى ساخته شد و چون اموال و ذخائر مسجد در آن نگهدارى مىشد به «قبة المال» معروف گرديد.
قبة الغواره
اين قبه در وسط صحن قرار دارد و در سال 369 هجرى ساخته شد. در زلزله سال 1173 هجرى تخريب. اين گنبد كوچك بر شش ستون از سنگ مرمر قرار داد. قبه ياد شده به «صخره قربان» نيز معروف بوده است.
گويند حضرت هابيل قربانى خويش را كه گوسفندى بود بر اين صخره قرار داد چون مورد قبول حق قرار گرفت به وسيله آتش سوخت و قربانى قابيل كه گندم بود پذيرفته نشد و به همان حال باقى ماند لذا به برادرش حسادت ورزيد و او را در كوه قاسيون به قتل رسانيد. از آن روز اين مكان به صخره قربان معروف شد.
قبة الساعات
اين قبه در شرق صحن اموى و كنار «باب الساعات» قرار دارد كه در قرن پنجم هجرى ساخته شده و محل استقرار ساعت مسجد بوده است.
قبة النسر يا عقاب
يكى از بزرگترين بناهاى فوقانى مسجد اموى است كه برفراز شبستان قرار داشته و از سنگ مرمر مىباشد.
ابواب مسجد اموى
از هنگام بناى مسجد براى ورود و خروج در چهار سمت آن درهايى قرار داده شد كه عبارت بودند از:
- باب الزياده: در سمت ديوار قبله و جنوب مسجد بوده وبه «باب القوافين» مشهور شد.
- باب جيرون: در شرق مسجد و از بزرگترين درهاى آن بوده است. اين در بعدها به «باب الساعات» معروف گشت و «باب الكلاسه» و «باب اللبادين» نيز به آن گفته مىشد. در كنار آن رأس الحسين عليه السلام قرار دارد.
- باب الناطفين: در سمت شمال مسجد بوده و به «باب الفراديس» و «بابالعماره» نيز معروف گشته است.